Harlem. Kolaż autorstwa Antti Merivirty.
W północnej części Manhattanu znajduje się niezwykła dzielnica – Harlem. Ową specyfikę niezwykłości nadają jej mieszkańcy, którzy w 60% należą do rasy czarnej (Harlem centralny), a w latach 50. i 60. XX wieku odsetek ten dochodził nawet do 98%!
Oprócz miana czarnej dzielnicy, Harlem może kojarzyć się też m.in z ogromną religijnością swoich mieszkańców (jest tam 400 kościołów), ze wspaniałą architekturą (niepowtarzalne kamienice z kamienia Brownstone), czy bogatym życiem kulturalnym (np. słynny Teatr Apollo, w którym karierę zaczynali Michael Jackson, Lauryn Hill i Stevie Wonder).
Gorsze oblicza Harlemu to wciąż wysoka przestępczość (chociaż od lat 90. statystyki najgorszych przestępstw spadły o 70%) i niskie dochody mieszkańców (o połowę niższe od średniej Nowego Jorku).
Co warto zobaczyć w Harlemie:
Apollo Theatre
Apollo Theatre i zapowiedź środowych „Amateur Nights”. Fot. własna.
Teatr Apollo – najważniejsza scena Harlemu od 1914 r. Przez ostatnie sto lat gościła wielkie koncerty, wydarzenia polityczne i sztuki teatralne. W latach 30. i 40. ubiegłego wieku występował tam niemal każdy znany czarnoskóry muzyk (m.in. Charlie Parker, czy Duke Ellington). Później, aż do połowy lat 80. teatr przeżywał kryzys i stracił na znaczeniu. Dopiero w 1983 r. znalazł się nowy właściciel, który przeprowadził gruntowny remont, przywracając teatr do czasów dawnej świetności. Obecnie Apollo Theatre jest odwiedzany przez 1,3 mln osób rocznie.
Od wielu lat, w każdą środę tłumy widzów przybywają na show pt. Amateurs Night (Noc Amatorów), na którym występują mało znani, ale obiecujący artyści, którzy mają ambicje na zrobienie wielkiej kariery. W ten sposób odkryto talenty m.in. Elli Fitzgerald (królowej jazzu), Thelmy Carpenter, Steve Wondera, Jimi Hendrixa, czy Billie Holiday.
Na scenie Apollo Theatre występował też Michael Jackson. Po jego śmierci w 2009 r., tysiące fanów przynosiło pod wejście do teatru kwiaty i znicze. Wiele osób płakało lub tańczyło.
Kamienice z Brownstone
Klasyczne Brownstones. Fot. Garrett Ziegler (CC BY-NC-ND 2.0)
Podczas wizyty w Harlemie koniecznie trzeba przejść się którąś z ulic otoczonych domami z czerwono-brązowego piaskowca – tzw. Brownstones. Stanowią one nieodłączny element krajobrazu tej części Manhattanu. Ceny apartamentów w kamienicach z brownstone sięgają zwykle kilku milionów dolarów i z pewnością będą cały czas rosnąc, gdyż w kamieniołomach w Connecitcut skończyło się już złoże tego kamienia.
Najbardziej okazałe brązowe domy można znaleźć w okolicach Hamilton Heights, Strivers’ Row i Sugar Hill.
Gospel
Chór gospel. Fot. NicolasAix (CC BY-NC-SA 2.0)
Grzechem byłoby nie wybrać się na prawdziwą mszę gospel. Harlem to chyba najlepsze miejsce do tego celu – dosłownie na każdym rogu można znaleźć kościół.
Najpopularniejsze świątynie przyjazne turystom, to:
- Abyssinian Baptist Church (msze w niedziele o godz. 11:00; adres: 132 Odell Clark Pl; http://abyssinian.org/)
- New Mount Zion Baptist Church (msze w niedziele o godz. 7:30 i 10:30; adres: 171 West 140th Street; http://nmzbc.org/)
- Greater Refuge Temple (msze w niedziele o godz. 11:00, 16:00 i 19:30; adres: 2081 7th Ave; http://www.greaterrefugetemple.org/)
- Mount Neboh Baptist Church (msze w niedziele o godz. 8:00 i 11:00; adres: 1883 Adam Clayton Powell Jr. Blvd.; http://www.mountneboh.org/)
- Convent Avenue Baptist Church (msze niedzielne w godz. 7:00, 8:00, 11:00 i 17:00; adres: 425 W 144th St; http://conventchurch.org/)
- Canaan Baptist Church of Christ (msze niedzielne o godz. 10:00; adres: 132 West 116th Street; http://www.cbccnyc.org/)
Harlem Market
Harlem Market
Afrykański targ założony przez czarnoskórych mieszkańców Harlemu. Można na nim dostać wszystko co afrykańskie: rękodzieło, wyroby skórzane, tkaniny, przyprawy, etniczne jedzenie, instrumenty muzyczne, ubrania, rzeźby, czy płyty muzyczne. Idealne miejsce na zrobienie fryzury afro lub dredów.
Adres: 52 st W 116th St pomiędzy Malcolm X Blvd i Fifth Ave | Metro: 116th St (linie 2 i 3) | Otwarte: codziennie od 10 do 20 | Wstęp: wolny
Graffiti Hall of Fame
We wschodnim Harlemie mieści się podwórko szkolne, na ścianach którego można znaleźć jedne z najlepszych graffiti w Nowego Jorku. Od lat 80. malują tutaj najbardziej utalentowani artyści. O wybitności każdego graffiti świadczy, to jak długo nie pozostanie przykryte przez kolejne – najlepsze prace potrafią przetrwać nawet kilka lat.
Adres: 106 St. Park & Ave | Metro: 103rd St (linia 6) | Wstęp: wolny, miejsce dostępne przez całą dobę.
